stat4u

poniedziałek, 15 czerwca 2015

ZABIEGI PRZECIWZAPALNE / okłady (algorytmy)

`Wyrazem reakcji obronnej ustroju jest stan, który nazywamy zapaleniem (inflamantio). Zapalenie ma na celu lokalizację i eliminację patogenu z następowym wygojeniem i wyzdrowieniem.
Przyczyny zapalenia:
  1. mikroorganizmy – bakterie, wirusy, pasożyty, grzyby
  2. czynniki fizyczne – temperatura, promieniowanie, urazy mechaniczne, ciśnienie atmosferyczne
  3. czynniki chemiczne – kwasy, zasady, sole, związki organiczne, toksyny
  4. czynniki immunologiczne – antygeny, przeciwciała, kompleksy immunologiczne, odporność komórkowa
Zjawiska obserwowane w odpowiedzi zapalnej:
  1. zwiększony napływ krwi do miejsca zapalenia
  2. zwiększona przepuszczalność naczyń włosowatych w ognisku zapalnym
  3. przechodzenie leukocytów z żyłek do otaczających tkanek
Objawy zapalenia:
  1. ogólne: osłabienie, gorączka, brak apetytu
  2. miejscowe
    1. zaczerwienienie: powstaje w wyniku rozszerzenia naczyń
    2. podwyższenie temperatury: powstaje w wyniku wzrostu przepływu krwi
    3. obrzęk: powstaje w wyniku wzrostu przepuszczalności naczyń i wzrostu osmotyczności środowiska zapalenia
    4. ból: powstaje w wyniku uciskającego działania obrzęku i drażnienia zakończeń nerwowych przez mediatory zapalenia
    5. upośledzenie funkcji – poprzez uszkodzenie narządu.
Zmiany w badaniach laboratoryjnych na skutek zapalenia: wysoki odczyn OB. (odczyn opadania krwinek czerwonych , norma do 10 do 1 godziny, do 20 do 2 godzinach), CRP (poziom białka C-reaktywnego, norma do %mg/l), leukocytoza, w infekcjach bakteryjnych głównie podwyższony poziom neutrofili, w wirusowych limfocytów..
Podział zapalenia ze względu na fazy:
  1. faza ostra – od kilku sekund do 10 godzin
  2. przewlekła – trwa tygodnie, lata
Komórki procesu zapalenia: neutrofile, fagocyty jednojądrzaste, eozynofile, mastocyty –komórki, limfocyty B, T, NK, płytki krwi .

Przebieg procesu zapalenia:
Kilkusekundowy skurcz naczyń →rozkurcz naczyń→ otwarcie naczyń włosowatych (zwiększony przepływ krwi, uczucie gorąca i zaczerwienienie)→ uszkodzenie ściany naczyń→ zwolnienie przepływu krwi→przeciekanie białek osoczowych do tkanek okołonaczyniowych→zwiększa się ilość erytrocytów w małych naczyniach→ wzrost lepkości krwi→zatrzymanie w nich krążenia→równocześnie marginalizacja i następnie migracja do tkanki śródmiąższowej leukocytów →reorganizacja komórek znajdujących się w miejscu zapalenia (4-6h)
Zapalenie przewlekłe: może być efektem zejścia zapalenia ostrego lub rozwijać się od początku jako przewlekłe.
Przyczyny: długotrwała ekspozycja na czynniki toksyczne, powtarzające się i przewlekłe zakażenia (gruźlica, pylica), choroby autoimmunologiczne. Objawy: obrzęk, ból, upośledzenie czynności, pozostałe objawy mniej nasilone. W miejscu zapalenia: makrofagi, limfocyty, komórki plazmatyczne, destrukcja tkanek, powstawanie zmian wytwórczych w postaci rozrostu tkanki łącznej narządu lub rozwojem tkanki ziarninowej.

Okresy zapalenia;
  1. uszkodzenie tkanek
  2. powstawanie wysieku surowiczego
  3. cofanie się objawów chorobowych, zakończenie procesu zapalnego

Klasyfikacja zapaleń:
  1. ostre
  2. podostre
  3. przewlekłe
Zapalenie ostre: cechuje go możliwość powrotu narządu do funkcji, czyli pełne wyzdrowienie.
Typy zapalenia ostrego:
- martwicze: np. martwiczo-ostre zapalenie trzustki
- wysiękowe: surowicze – nie pozostawia zazwyczaj zmian
- włóknikowe: pozostawia zrosty w jamach ciała
- włóknikowe – pozostawia zrosty w jamach ciała
- ropne – powstają ropniaki w przestrzeniach anatomicznych, ropnie w głębi tkanek – ograniczone, ropowice – w głębi tkanek nieograniczone
- rzekomobłoniaste i krwotoczne

Zaburzenia odporności:
1) stany niedoborowe
  1. niedobory odpornościowe pierwotne, wrodzone np. wrodzony niedorozwój grasicy
  2. niedobory wtórne występujące w wyniku niedożywienia, zakażeń (HIV), używania środków odurzających, leczenia środkami immunosupresyjnymi i cytostatycznymi.
2)reakcje nadwrażliwości
3) choroby z autoagresji
Nadwrażliwość to wystąpienie odpowiedzi immunologicznej w formie nadmiernej lub zaburzonej.
Alergia – zmieniona odpowiedź układu odpornościowego na antygen podany powtórnie.
Antygeny wyzwalające reakcje typu I to alergeny. Mogą uczulać organizm drogą: oddechową (pyłki roślin, zarodniki grzybów, roztocza kurzu, pierze, substancje naskórkowe zwierząt), pokarmową (truskawki, mleko, jaja, czekolada, orzeszki arachidowe), przez skórę (kosmetyki, metale- kobalt, nikiel, chrom, środki piorące) lub pozajelitowo (ukąszenie owadów, środki kontrastowe, wstrzyknięcie surowic).

 
Kataplazm (plaster) – rodzaj gorącego i wilgotnego okładu z woreczka wypełnionego otrębami, owsem, piaskiem, siemieniem lnianym, solą, kaszą lub rozgniecionymi ziemniakami. W dawnych czasach kataplazmy nakładano na zapalenia, szczególnie ropne, a także w przypadku kolki żółciowej lub nerkowej.

Środki przeciwzapalne;
- ciepło suche i wilgotne
- zimno suche i wilgotne
- środki chemiczne (drażniące)
- środki bodźcowe- bańki
Wpływ ciepła na organizm człowieka:
  1. rozszerzenie powierzchownych naczyń krwionośnych i trochę głębiej położonych
  2. rozszerzenie naczyń chłonnych, zwiększenie przepuszczalności naczyń włosowatych
  3. obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
  4. nieznaczny wzrost tętna
  5. ułatwienie przenikania leukocytów do przestrzeni okołonaczyniowej
  6. zmniejszenie napięcia mięśni
  7. pogłębienie oddechu
  8. wzmożone wydzielanie potu
  9. zmniejszenie bólu
  10. przyspieszenie powstawania ropy (w stanach zapalnych)
wskazania do stosowania ciepła:
  1. bóle mięśniowe
  2. przykurcze
  3. wzdęcia
  4. utrudnione gojenie się ran
  5. oziębienie
  6. choroby reumatyczne
  7. nerwobóle
  8. zapalenie ucha środkowego
przeciwwskazania do stosowania ciepła:
  1. krwotoki
  2. ostre stany zagrażające perforacją, np. ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
  3. oparzenia
ostrożnie u osób nieprzytomnych i z zaburzeniami czucia.

Wpływ zimna na organizm człowieka:
  1. miejscowe obniżenie temperatury
  2. zwężenie naczyń krwionośnych
  3. działanie przeciwkrwotoczne
  4. zmniejszenie obrzęku
  5. zmniejszenie i zwolnienie przemiany materii
  6. zmniejszenie dopływu tlenu i substancji odżywczych do tkanek
  7. zmniejszenie bólu
  8. zwolnienie lub zahamowanie procesu zapalnego
Wskazania do stosowania zimna:
  1. stłuczenia, skręcenie, zwichnięcie
  2. obrzęki pourazowe lub pooperacyjne
  3. krwiaki
  4. migreny, bóle głowy
  5. krwotoki z nosa
  6. krwotoki wewnętrzne
  7. wysoka gorączka
  8. poparzenia (bezpośrednio po oparzeniu mniej więcej przez 15 min schładzać zimną wodą)
  9. zapobieganie i leczenie zakrzepicy
  10. zapobieganie wysiękom, obrzękom, np. po ukłuciu przez owady
przeciwwskazania:
  1. odmrożenia
  2. tętnicze zaburzenia przepływu krwi

Zimno suche:
Miejsce stosowania: w przebiegu dużych tętnic, np. w pachwinach, pod pachami, na szyi, brzuchu- powoduje zwężenie powierzchownych naczyń krwionośnych- zmniejsza przepływ krwi i tamuje krwawienie- w przypadku krwotoku z nosa, wewnętrznego
Działanie:
  1. powoduje zwężenie powierzchownych naczyń krwionośnych- zmniejsza przepływ krwi i tamuje krwawienie- w przypadku krwotoku z nosa, wewnętrznego
  2. miejscowe zmniejszenie przemiany materii- zapalenie
  3. łagodzi ból- stłuczenia, skręcenia, zwichnięcia
  4. schłodzenie skóry w miejscu stosowania – miejscowa gorączka
  5. obniżenie temperatury całego ciała – gorączka
  6. zmniejsza obrzęki pourazowe i pooperacyjne
  7. leczenie krwiaków, bóle głowy
  8. zapobieganie i leczenie zakrzepicy
  9. zapobieganie obrzękom i wysiękom- ukąszenie przez owady

WOREK Z LODEM/KOMPRES ŻELOWY
Rodzaj zabiegu: terapeutyczny polegający na stosowaniu zimna suchego na małą powierzchnię ciała. Najlepiej przez 30-60 min z godzinną przerwą.
Wskazania: krwawienia wewnętrzne, stłuczenia, świeże urazy, stany zapalne, bóle głowy, stany zapalne jamy brzusznej, gorączka, bóle menstruacyjne.
Przeciwwskazania: odmrożenia, tętnicze zaburzenia odpływu krwi.
Zagrożenia: odmrożenie, wychłodzenie, podrażnienie skóry
STRUKTURA CZYNNOŚCI
  1. CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE
  1. Przygotowanie opiekuna
  1. zapoznanie ze zleceniem lub własna ocena stanu pacjenta
  2. zebranie wywiadu od pacjenta na temat tolerancji na zimno
  3. higieniczne umycie rąk
  1. Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia
  1. Przygotowanie zestawu: worek na lód, kostki lodu lub kompres żelowy uprzednio schłodzony w zamrażalniku, pokrowiec na worek z lodem lub na kompres
  2. przygotowanie otoczenia: zamknięcie okien i drzwi, wyłączenie klimatyzacji, podwyższenie temperatury w pokoju, zapewnienie spokoju, dostarczenie dodatkowego koca
  1. przygotowanie pacjenta
  1. poinformowanie o celu, istocie i przebiegu zabiegu
  2. Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie zabiegu
  3. Zachęcenie do oddania moczu przed zabiegiem, odprężenia się, unikania gwałtownych ruchów
  4. Poinformowanie pacjenta:
 
- iż podczas zabiegu jego aktywność ruchowa będzie ograniczona, w związku z tym powinien on pozałatwiać wszystkie sprawy wiążące się z wychodzeniem poza łóżko
- o niebezpieczeństwach związanych z zabiegiem
- o konieczności zgłoszenia opiekunowi wszelkich niepokojących objawów
  1. CZYNNOŚCI WŁAŚCIWE
  1. Sprawdzenie tożsamości pacjenta
  2. ułożenie pacjenta w pozycji zapewniającej komfort, uzależnionej od miejsca zastosowania worka z lodem
  3. wypełnienie worka kostkami lodu, tak aby worek mógł się dowolnie modelować (1/2-1/3 objętości)
  4. Usunięcie powietrza z worka przez ucisk z góry na worek na twardym podłożu.
  5. Sprawdzenie szczelności korka worka na lód.
  6. Na worek na lód lub kompres nakładamy pokrowiec
  7. ułożenie worka na leczonym miejscu
  8. Kontrolowanie przebiegu zabiegu: usuwanie rozpuszczonej wody i uzupełnianie worka nowym lodem, w przypadku kompresu- kontrola stopnia jego ocieplenia.
  9. Zakończenie zabiegu- usunięcie worka z lodem i ocena skóry w miejscu wykonania zabiegu.
  1. CZYNNOŚCI KOŃCOWE
  1. Uporządkowanie sprzętu po zabiegu, wyrzucenie do prania pokrowca na worek z lodem
  2. Pielęgnacja skóry pacjenta w zależności od oceny jego stanu
  3. Opiekun: higieniczne umycie rąk, udokumentowanie zabiegu.

ZIMNO WILGOTNE
To okłady- kompresy chłodzące, wysychające.

OKŁAD CHŁODZĄCY
Zabieg terapeutyczny, polegający na miejscowym stosowaniu zimna wilgotnego na małe powierzchnie ciała. Utrzymuje się stale niską temperaturę. Zakładany jest na czas nie dłuższy niż 15-20 min, w razie konieczności powtórzenie po upływie 2-3 godzin.
Cele stosowania: obniżenie temperatury ciała, obniżenie aktywności metabolicznej tkanek, zahamowanie krwawienia, zapobieganie krwawieniom, hamowanie procesu zapalnego, ropnego, zmniejszenie aktywności drobnoustrojów w okresie inkubacji, zapobieganie i ograniczenie obrzęku, zmniejszenie przekrwienia tkanek, działanie przeciwbólowe.
Wskazania: umiejscowione ostre stany zapalne, stłuczenia mięśni, ścięgien, stawów, urazy, krwawienia i krwotoki, obrzęk, gorączka.
STRUKTURA CZYNNOŚCI
  1. CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE
  1. Przygotowanie opiekuna
  1. zapoznanie ze zleceniem lub własna ocena stanu pacjenta
  2. zebranie wywiadu od pacjenta na temat tolerancji na zimno
  3. higieniczne umycie rąk
  4. Założenie rękawiczek jednorazowego użytku
  1. Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia
  1. Przygotowanie zestawu: 2 warstwy tkaniny wchłaniającej wodę (lniana, bawełniana, flanela), miednica z zimną wodą (ok. 18oC) lub zimną z kostkami lodu (5-10oC), podkład ochronny na łóżko, rękawiczki jednorazowego użytku, w razie potrzeby okład ochronny, ręcznik
 
  1. przygotowanie otoczenia: zamknięcie okien i drzwi, wyłączenie klimatyzacji, podwyższenie (w razie konieczności) temperatury w pokoju, dostarczenie dodatkowego koca
  1. przygotowanie pacjenta
  1. poinformowanie o celu, istocie i przebiegu zabiegu
  2. Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie zabiegu
  3. Zachęcenie do oddania moczu przed zabiegiem, odprężenia się, unikania gwałtownych ruchów
  4. Poinformowanie pacjenta:
- iż podczas zabiegu jego aktywność ruchowa będzie ograniczona, w związku z tym powinien on pozałatwiać wszystkie sprawy wiążące się z wychodzeniem poza łóżko
- o niebezpieczeństwach związanych z zabiegiem
- o konieczności zgłoszenia opiekunowi wszelkich niepokojących objawów
  1. CZYNNOŚCI WŁAŚCIWE
  1. Sprawdzenie tożsamości pacjenta
  2. ułożenie pacjenta w pozycji zapewniającej komfort, uzależnionej od miejsca zastosowania okładu
  3. okrycie pacjenta dodatkowym kocem
  4. zabezpieczenie łóżka przed zamoczeniem
  5. odsłonięcie miejsca stosowania okładu
  6. przymierzenie tkaniny na leczoną część ciała
  7. Zamoczenie obu przygotowanych tkanin
  8. Odciśnięcie jednej tkaniny z nadmiaru wody
  9. przyłożenie jej na leczonym miejscu
  10. zastąpienie po 2-3 min tejże warstwy tkaniną drugą (odciśniętą)
  11. zmienianie tkanin do czasu zakończenia zabiegu
  12. osłonięcie leczonego miejsca
  13. ułożenie worka na leczonym miejscu
  14. Kontrolowanie przebiegu zabiegu i reakcji pacjenta.
  1. CZYNNOŚCI KOŃCOWE
  1. Uporządkowanie przyborów po zabiegu. Rękawiczki do odpadów. Dezynfekcja miski i podkładu ochronnego. Przeznaczenie tkaniny do prania.
  2. Obserwacja pacjenta, osuszenie skóry
  3. Opiekun: higieniczne umycie rąk, udokumentowanie zabiegu.

OKŁAD WYSYCHAJĄCY
Zabieg terapeutyczny polegający na miejscowym stosowaniu ciepła wilgotnego na małe powierzchnie ciała, wywołujący odczyn naczyniowy skóry (może on nie wystąpić u osób z niedokrwistością lub osłabionych).
Zastosowania: na klatkę piersiową ( w nerwobólach, przewlekłym nieżycie oskrzeli, zapaleniu płuc, zapaleniu opłucnej, grypie, astmie oskrzelowej), na tułów lub brzuch (ułatwia wchłonięcie wysięków zapalnych w obrębie jamy brzusznej i miednicy mniejszej), w kamicy nerkowej, wątrobowej, bolesnym miesiączkowaniu, w hemoroidach (guzkach krwawniczych), zapaleniu okołoprostniczym.
Okład wysychający obniża temperaturę pacjenta o około 1oC w czasie 2-3 godzin. Czas ten w gorączce ulega skróceniu, a w zaburzeniach krążenia obwodowego – wydłużeniu.
Okład składa się z 2 warstw- mokrej i suchej.
Cel stosowania: działanie przeciwbólowe i uspokajające, obniżenie temperatury ciała, zahamowanie procesu zapalnego, obniżenie napięcia mięśni.
STRUKTURA CZYNNOŚCI
  1. CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE
  1. Przygotowanie opiekuna
  1. zapoznanie ze zleceniem lub własna ocena stanu pacjenta
  2. zebranie wywiadu od pacjenta na temat tolerancji na zimno
  3. higieniczne umycie rąk
  4. założenie rękawiczek jednorazowego użytku
  1. Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia
  1. Przygotowanie zestawu: warstwa tkaniny- lniana lub bawełniana, dobrze wchłaniająca wodę, warstwa tkaniny- flanelowa lub z wełny (większa od lnianej), woda chłodna (ok. 25oC), dodatki wg zlecenia, (spirytus 70%, 2% roztwór Altacetu, roztwór Płynu Borowa, roztwór Kwasu Bornego), środek natłuszczający (wazelina biała), podkład ochronny na łóżko, rękawiczki, ewentualnie bandaż
  2. przygotowanie otoczenia: podwyższenie temperatury w pokoju, zapewnienie spokoju, dostarczenie dodatkowego koca
  1. przygotowanie pacjenta
  1. poinformowanie o celu, istocie i przebiegu zabiegu
  2. Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie zabiegu
  3. Zachęcenie do oddania moczu przed zabiegiem, odprężenia się, unikania gwałtownych ruchów
  4. Poinformowanie pacjenta:
- iż podczas zabiegu jego aktywność ruchowa będzie ograniczona, w związku z tym powinien on pozałatwiać wszystkie sprawy wiążące się z wychodzeniem poza łóżko
- o niebezpieczeństwach związanych z zabiegiem
- o konieczności zgłoszenia opiekunowi wszelkich niepokojących objawów
5. wyjaśnienie, ze w pierwszej chwili pacjent będzie odczuwał nieprzyjemne zimno, które po chwili ustąpi, pojawi się efekt „gęsiej skórki”
  1. CZYNNOŚCI WŁAŚCIWE
  1. Sprawdzenie tożsamości pacjenta
  2. ułożenie pacjenta w pozycji zapewniającej komfort, uzależnionej od miejsca zastosowania okładu
  3. Okrycie dodatkowym kocem
  4. Założenie podkładu ochronnego na łóżko
  5. odsłonięcie miejsca stosowanego okładu
  6. przyłożenie na okolicę leczoną 1. warstwy- tkaniny mokrej, dokładnie odciśniętej z nadmiaru wody, wygładzonej
  7. przyłożenie 2. warstwy- tkaniny suchej pokrywającej całkowicie mokrą i wystającą ponad jej brzegi o około 2 cm z każdej strony.
  8. Luźne umocowanie okładu bandażem
  9. Ułożenie dzwonka alarmowego w zasięgu ręki pacjenta
  10. Zakończenie stosowania okładu po wyschnięciu warstwy mokrej (2-3 godzinach) lub powtórzenie zabiegu
  11. Obserwacja reakcji pacjenta na zabieg (skóra powinna być chłodna i sucha po ściągnięciu okładu, a warstwa mokra tkaniny sucha i zimna)
  1. CZYNNOŚCI KOŃCOWE
  1. Uporządkowanie sprzętu po zabiegu, rękawiczki do odpadów, tkanina do prania.
  2. Pielęgnacja skóry pacjenta – osuszenie i natłuszczenie.
  3. Opiekun: higieniczne umycie rąk, udokumentowanie zabiegu.


CIEPŁO SUCHE
Ma zastosowanie w postaci termoforów, ciepłych kompresów żelowych, poduszek elektrycznych.
Cel: przyspieszenie gojenia się ran, poprawa miejscowego krążenia, zgłoszenie bólu, ustąpienie skurczów mięśni, ocieplenie całego ciała

TERMOFOR/CIEPŁY KOMPRES ŻELOWY
Zabieg terapeutyczny polegający na stosowaniu ciepła suchego na małe powierzchnie ciała. Największe działanie następuje po upływie 20-30 min. Nie powinno się stosować dłużej niż 1 godzinę. W czasie zabiegu może nieznacznie wzrosnąć tętno, pogłębić się oddech, obniżyć RR, wzrosnąć wydzielanie potu.
Wskazania: bolesne miesiączki, kolka jelitowa, bóle mięśniowe, wzdęcia, przykurcze, nerwobóle, oziębienie
Przeciwwskazania; krwotoki, ostre stany zapalne zagrażające perforacją (ostre zapalenie wyrostka robaczkowego), oparzenia.
Zagrożenia: oparzenie, podrażnienie skóry.
Ostrożnie u pacjentów nieprzytomnych i zaburzeniami czucia.
STRUKTURA CZYNNOŚCI
  1. CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE
  1. Przygotowanie opiekuna
  1. zapoznanie ze zleceniem lub własna ocena stanu pacjenta
  2. zebranie wywiadu od pacjenta na temat tolerancji na ciepło
  3. higieniczne umycie rąk
  1. Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia
  1. Przygotowanie zestawu: termofor lub kompres żelowy (uprzednio ogrzany w ok. 2,5 l wody o temperaturze 70-80 oC przez 7-10 min), pokrowiec na termofor lub kompres, gorąca woda do termoforu o temperaturze ok. 50-70oC
  2. przygotowanie otoczenia: zamknięcie okien i drzwi
  1. przygotowanie pacjenta
  1. poinformowanie o celu, istocie i przebiegu zabiegu
  2. Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie zabiegu
  3. Zachęcenie do oddania moczu przed zabiegiem, odprężenia się, unikania gwałtownych ruchów
  4. Poinformowanie pacjenta:
- iż podczas zabiegu jego aktywność ruchowa będzie ograniczona, w związku z tym powinien on pozałatwiać wszystkie sprawy wiążące się z wychodzeniem poza łóżko
- o niebezpieczeństwach związanych z zabiegiem
- o konieczności zgłoszenia opiekunowi wszelkich niepokojących objawów
  1. CZYNNOŚCI WŁAŚCIWE
  1. Sprawdzenie tożsamości pacjenta
  2. ułożenie pacjenta w pozycji zapewniającej komfort, uzależnionej od miejsca zastosowania termoforu/ kompresu
  3. Przy stosowaniu termoforu:
  1. napełnienie go do połowy gorącą wodą
  2. usunięcie z niego powietrza
  3. staranne zakręcenie termoforu, sprawdzenie szczelności korka
  1. Przy stosowaniu kompresu żelowego- uprzednio ogrzany w ok. 2,5 l wody o temperaturze 70-80 oC przez 7-10 min)
  2. Kontrolowanie stanu pacjenta i przebiegu zabiegu- temperatury wody w termoforze/ kompresu żelowego
  3. Zakończenie zabiegu- usunięcie termoforu/ kompresu żelowego i ocena skóry w miejscu wykonania zabiegu.
  1. CZYNNOŚCI KOŃCOWE
  1. Uporządkowanie sprzętu po zabiegu, wyrzucenie do prania pokrowca
  2. Pielęgnacja skóry pacjenta w zależności od oceny jego stanu
  3. Opiekun: higieniczne umycie rąk, udokumentowanie zabiegu.

CIEPŁO WILGOTNE
To okłady rozgrzewające pod ceratką i ciepłe kąpiele.
Cel: zwiększenie odporności komórek, zmniejszenie bólu, napięcia mięśni, pobudzenia czynności jelit, przyspieszenia powstawania ropy, przerwania procesu zapalnego, rozszerzenia naczyń krwionośnych i chłonnych, zwiększenia przepuszczalności naczyń włosowatych, ułatwienia przenikania leukocytów do przestrzeni okołonaczyniowej, przyspieszenia przemiany materii.

OKŁAD ROZGRZEWAJĄCY- kompres rozgrzewający
Zabieg terapeutyczny polegający na miejscowym stosowaniu ciepła wilgotnego na małe powierzchnie ciała. Składa się z 3 warstw: wilgotnej, ceratki i suchej. Warstwa mokra utrzymuje wilgotność 6-8 h i tyle czasu okład powinien być utrzymywany.
Wskazania: stany zapalne żył, zrosty po wstrzyknięciach, zakrzepowe zapalenie żył, czyraki, zastrzały, ropowice, angina, stany zapalne ucha środkowego, zapalenie płuc i oskrzeli (gdy nie ma powyżej 38oC)
Uwagi:
    1. nie stosować okładów w początkowym okresie urazu, u pacjentów z chorobą nowotworową, po zażyciu środków uspokajających, u chorych niespokojnych, pobudzonych
    2. obserwować wnikliwie podczas stosowania dzieci, osoby starsze, nieprzytomnych, z niewydolnością krążenia, nadwrażliwych na ciepło, z zaburzeniami czucia.
    3. Ostrożnie stosować okłady w przypadku niewyjaśnionych dolegliwości brzusznych.
STRUKTURA CZYNNOŚCI
  1. CZYNNOŚCI PRZYGOTOWAWCZE
  1. Przygotowanie opiekuna
  1. zapoznanie ze zleceniem lub własna ocena stanu pacjenta
  2. zebranie wywiadu od pacjenta na temat tolerancji na ciepło
  3. higieniczne umycie rąk
  4. założenie rękawiczek jednorazowego użytku
  1. Przygotowanie materiału, sprzętu, otoczenia
  1. Przygotowanie zestawu: wata, ceratka o 2 cm większa od waty (z każdej strony), warstwa ligniny o 2 cm większa z każdej strony od ceratki, woda letnia (ok. 30oC), dodatki wg zleceń, np. warstwa tkaniny- lniana lub bawełniana, dobrze wchłaniająca wodę, warstwa tkaniny- flanelowa lub z wełny (większa od lnianej), woda chłodna (ok. 25oC), dodatki wg zlecenia, (2% roztwór octanu glinu- Altacet, Altacet-żel, spirytus 70%- tylko do skropienia warstwy pierwszej, napar z rumianku, napar z siana, roztwór Ichtiolu), rękawiczki, bandaż, podkład ochronny na lóżko, wazelina biała
  2. przygotowanie otoczenia: podwyższenie temperatury w pokoju, zapewnienie spokoju, dostarczenie dodatkowego koca
  1. przygotowanie pacjenta
  1. poinformowanie o celu, istocie i przebiegu zabiegu
  2. Uzyskanie zgody pacjenta na wykonanie zabiegu
  3. Zachęcenie do oddania moczu przed zabiegiem, odprężenia się, unikania gwałtownych ruchów
  4. Poinformowanie pacjenta:
- iż podczas zabiegu jego aktywność ruchowa będzie ograniczona, w związku z tym powinien on pozałatwiać wszystkie sprawy wiążące się z wychodzeniem poza łóżko
- o niebezpieczeństwach związanych z zabiegiem
- o konieczności zgłoszenia opiekunowi wszelkich niepokojących objawów
5. wyjaśnienie, ze w pierwszej chwili pacjent będzie odczuwał nieprzyjemne zimno, które po chwili ustąpi, pojawi się efekt „gęsiej skórki”
  1. CZYNNOŚCI WŁAŚCIWE
  1. Sprawdzenie tożsamości pacjenta
  2. ułożenie pacjenta w pozycji zapewniającej komfort, uzależnionej od miejsca zastosowania okładu
  3. Okrycie dodatkowym kocem
  4. odsłonięcie miejsca stosowanego okładu
  5. ewentualne założenie podkładu ochronnego
  6. posmarowanie skóry wazeliną (zabezpiecza skórę przed maceracją)
  7. Założenie okładu (umożliwia parowanie i utrzymanie wilgotności okładu):
    1. przyłożenie na okolicę leczoną 1. warstwy- tkaniny mokrej, dokładnie odciśniętej z nadmiaru wody, wygładzonej
    2. przyłożenie ceratki na warstwę mokrą
    3. przyłożenie 3. warstwy- tkaniny suchej pokrywającej całkowicie ceratkę wystającą ponad jej brzegi o około 2 cm z każdej strony. (umożliwia parowanie
wszystkie warstwy muszą szczelnie do siebie przylegać
  1. Umocowanie okładu bandażem
  2. Ułożenie dzwonka alarmowego w zasięgu ręki pacjenta
  3. Usunięcie warstwy mokrej i ceratki po upływie 6-8 h- warstwa mokra i skóra po zabiegu powinny być wilgotne i ciepłe.
  4. Pozostawienie na ok. 30 min suchej warstwy okładu, po czym usunięcie jej lub powtórzenie zabiegu.
  5. Obserwacja reakcji pacjenta na zabieg
  1. CZYNNOŚCI KOŃCOWE
  1. Uporządkowanie sprzętu po zabiegu, rękawiczki do odpadów, tkanina do prania.
  2. Pielęgnacja skóry pacjenta – osuszenie i natłuszczenie.
  3. Opiekun: higieniczne umycie rąk, udokumentowanie zabiegu.

Inne rodzaje okładów:
  1. Zimny okład na brzuch- stosowany w zaparciach, osłabieniu perystaltyki jelit, przeciwwskazany podczas miesiączki. Sprzęt: 2 ręczniki chłonące wodę, kawałek tkaniny wełnianej. 1 ręcznik zanurza się w wodzie, wyżyma, układa na brzuchu, na to 2. ręcznik i tkaninę wełnianą. Okład utrzymuje się 45-75 min.
  2. Zimny kompres na serce- działa uspokajająco i zwalnia czynność serca. Wskazania: ogólny niepokój, kołatanie serca, częstoskurcz, dolegliwości na tle nerwowym. Zestaw: j/w. Zanurzamy 1. ręcznik w zimnej wodzie, wyżymamy i nakładamy na okolice serca na 10-15 min.
  3. Okład gorący – wywołuje przekrwienie skóry, działa przeciwzapalnie, przeciwbólowo i rozluźniająco na mięśnie gładkie oraz ułatwia wchłanianie wysięków. Wskazania: nerwobóle, kolka nerkowa, wątrobowa, zapalenie pęcherza moczowego, zrosty pozapalne w jamie brzusznej. Przeciwwskazania: stany zapalne i zagrażające krwawieniem. Zamaczamy płócienną tkaninę w wodzie o temp. 40-45oC, wyżymamy, przykrywamy suchą tkaniną bawełnianą lub wełnianą.
  4. Kataplazmy- rodzaj kompresu parowego. Do okładów służy surowiec, którego miazga długo utrzymuje ciepło. Miazgę umieszcza się w woreczku (np. ziemniaki- ugotowane w łupinach rozciera się na miazgę
Rodzaj zabiegu Działanie ogólne Stosowane formy Czas stosowania Temperatura
Zimno suche Hamuje rozwój stanu zapalnego, łagodzi ból, ochładza skórę w miejscu stosowania, zmniejsza obrzęki pourazowe lub pooperacyjne, obniża temperaturę ciała Worek z lodem 30-60 min Ok. 0oC




Kompres żelowy 30-60 Ok. 0oC
Zimno wilgotne Hamuje rozwój stanu zapalnego, zmniejsza obrzęk i przekrwienie tkanek, obniżenie temperaturę ciała, działa uspokajająco i przeciwbólowo Okład chłodzący 15-20 min
Zimna woda (ok. 18 oC)
Woda z dodatkiem lodu (5-10oC)




Okład wysychający 2-3 h Chłodna woda- 25oC
Ciepło suche Przyspiesza gojenie ran, poprawia miejscowe krążenie, łagodzi ból, powoduje ustąpienie skurczów mięśni, ociepla całe ciało termofor 20-60 min Woda 50-70 oC




Kompres żelowy 20-60 min Ogrzany w wodzie o temp. 70-80 oC
Ciepło
wilgotne
Zwiększa odporność komórek, łagodzi ból, zmniejsza napięcie mięśni, przyspiesza powstawanie ropy, przerywa proces zapalny, rozszerza naczynia krwionośne i chłonne, przyspiesza przemianę materii Okład rozgrzewający 6-8 h Woda letnia (ok. 30 oC)






20-30 min Woda o temp. 40oC
Zimno
suche wilgotne
Ogólne Miejscowe Ogólne Miejscowe
hartowanie
Worek z lodem
Zimny żel
Kąpiel zimna
Zmywanie przeciwgorączkowe
Zawijanie przeciwgorączkowe
Zimne nacieranie
Okład zimny
 
Ciepło
suche wilgotne
Ogólne Miejscowe Ogólne Miejscowe
Kąpiel słoneczna
Nagrzewanie gorącym powietrzem
Termofor
Poduszka elektryczna
Lampa soluks
Diatermia
Okład parafinowy
Środki zastępcze (sól, piasek)
Kompresy żelowe
Kąpiel ciepła, gorąca
Kataplazm
Okład ciepły
Kąpiel nasiadowa
Kąpiel częściowa (nóg, rąk)

8 komentarzy:

  1. dziękuję. Studiuję pielęgniarstwo i Twoja wiedza pomaga mi w nauce. Dziękuję :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. bardzo się cieszę, ja też obecnie studiuję pielęgniarstwo. Pozdrawiam

      Usuń
    2. dziekuję ja tez wydrukowałam sobie na studia pielęgniarskie pozdrawiam pigułki

      Usuń
  2. cieszę się, że materiały są pomocne

    OdpowiedzUsuń
  3. mam zapytanie przy ciepło wilgotne (oklad rozgrzewajacy) - II wykonanie - zapomniano chyba dopisać, że namoczoną i wycisnieta warstwe 1 skraplamy np. spirytusem? A na koniec jaki bandaz uzywamy? elastyczny czy dziany?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Okład ciepły mocujemy szczelnie bandażem elastycznym, a zimny bandażem dzianym luźnym oplotem.
      Pozdrawiam
      Agnieszka Rucińska

      Usuń
  4. Mam pytanie o rękawiczki. Mnie w szkole uczą żeby zakładać je dopiero przy pacjencie, tutaj jest inna kolejność. Kto ma rację? :)W zestawie do zakładania zimnego kompresu żelowego w ogóle nie ma rękawiczek, czy to przeoczenie? Dziękuję.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. zakładamy przy pacjencie,tak samo fartuch foliowy ochronny

      Usuń