stat4u

niedziela, 30 kwietnia 2017

MIKROBIOLOGIA: Streptococcus / paciorkowce

BAKTERIOLOGIA SZCZEGÓŁOWA


RODZAJ: Streptococcus / paciorkowce (bakterie Gramm +dodatnie)

Streptococcus pyogenes- paciorkowiec ropotwórczy
Streptococcus pneumoniae- dwoinka zapalenia płuc, pneumokoki
Ten rodzaj jest reprezentowany przez liczne gatunki o bardzo zróżnicowanych właściwościach fenotypowych i genotypowych.
Są powszechne w przyrodzie.
Stanowią florę fizjologiczną jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Niektóre gatunki dla człowieka są chorobotwórcze.
Nazwa tych bakterii pochodzi od ich układu w łańcuszki. Jest to specyficzna płaszczyzna w czasie ich podziału.
Paciorkowce są głównie względnymi beztlenowcami, czasem tlenowcami, barwią się Gramm dodatnio, nie wytwarzają katalazy, wzrastają w hodowli na agarze z krwią uwidaczniając swoje cechy hemilotyczne.
Hemoliza może być alfa, beta, gamma i jest podstawą do zaliczania ich do grup A,B, D

Chorobotwórczość paciorkowców ( Streptococcus)

Rodzaj Streptococcus podzielił w 1933 roku Lancefield, co związane jest z obecnością wielocukru C.
Jeśli chodzi o grupy serologiczne jest ich od A do R..
Dla człowieka patogenne są grupy A, B, C, D, G oraz dodatkowo S. pneumoniae nie mieszczący się w tej klasyfikacji- nie zawiera on swoistych grupowo antygenów w ścianie komórkowej i nie podlega klasyfikacji grupowej.

NAJWAŻNIEJSZE GATUNKI CHOROBOTWÓRCZE BAKTERII Z RODZAJU STREPTOCOCCUS

  1. Streptococcus pyogenes/ paciorkowiec ropny
  • gatunek: Streptococcus (paciorkowiec)
  • grupa Lancefielda: Grupa A- główny czynnik zjadliwości to białko M, ma enzymy toksyczne i pirogenne
  • chorobotwórczość: liszajec zakaźny, Róża, martwicze zapalenie powięzi, ropne zapalenia dróg oddechowych, tkanki podskórnej, zakażenia inwazyjne, późne powikłania (płonnica)
2. Streptococcus algalactiale / paciorkowiec bezmleczności
  • gatunek: Streptococcus
  • grupa Lancefielda : Grupa B- wytwarza wielocukier C
  • chorobotwórczość: atakuje przewód pokarmowy, układ moczowo-płciowy u dorosłych, czynnik etiologiczny zakażeń u noworodków
3. Streptococcus bovis / bakteria kwasu mlekowego
  • gatunek: Streptococcus
  • grupa Lancefielda: Grupa D
  • chorobotwórczość: zapalenie opon mózgowo rdzeniowych, rak jelita grubego, zapalenie wsierdzia, samorzutne zapalenie bakteryjne otrzewnej, powikłania marskości wątroby
4. Streptococcus pneumoniae / dwoinka zapalenia płuc
  • gatunek: Streptococcus
  • grupa Lancefielda: brak klasyfikacji- czynnikiem patogenicznym jest wielocukrowa otoczka
  • chorobotwórczość: zapalenie górnych i dolnych dróg oddechowych, opon mózgowo-rdzeniowych, posocznica, płatowe zapalenie płuc, zatok, ucha środkowego, sepsa
  1. Streptococcus viridians / paciorkowce jamy ustnej
  • gatunek: Streptococcus
  • grupa Lancefielda: brak klasyfikacji- zieleniejący paciorkowiec
  • chorobotwórczość: próchnica, zapalenie wsierdzia



sobota, 29 kwietnia 2017

MIKROBIOLOGIA: GRONKOWIEC ZŁOCISTY

ZIARENKOWCE GRAMM+ DODATNIE / rodzaj Staphylococcus- gronkowce

wymiar komórek 1 mikrometr

Układają się w gronka ze względu na podział komórki wielopłaszczyznowy.
Należą do tlenowców ale mogą zachowywać się jak bezwzględne beztlenowce.
Wytwarzają KATALAZĘ ( enzym rozkładający H2O2 do zwykłej wody i tlenu), wzrastają w środowisku chlorku sodu – 7,5 %. W rodzaju Staphylococcus występuje kilkadziesiąt gatunków . Dla człowieka patogenne są:

  1. Staphylococcus aureus- gronkowiec złocisty
  2. Staphylococcus epidermidis – wywołuje zakażenia oportunistyczne ( endogenne zakażenia u osób z obniżoną odpornością, np. spowodowane przez AIDS, po przeszczepach)
  3. Staphylococcus saprophyticus- stanowi fizjologiczną florę. Stanowi drugi pod względem częstości czynnik etiologiczny infekcji dróg moczowych, zwłaszcza u młodych kobiet.
Staphylococcus aureus / gronkowiec złocisty



Jest bakterią o dużej zjadliwości ponieważ posiada możliwość wytwarzania:
  • egzotoksyny pirogennej:
    enterotoksyna A-F czynnik patogenny w zatruciach pokarmowych odpowiedzialny za biegunkę i wymioty
    toksyna 1 – powoduje wstrząs toksyczny (gorączkę, niewydolność wielonarządową, wstrząs)
  • enzymów egzotoksycznych epidermolitycznie- ( eksfoliatyna 1i 2)- toksyny złuszczające poprzez odłączenie powierzchniowej warstwy skóry ( uszkadzają warstwę ziarnistą naskórka)
  • hemolizyny: alfa, beta, gamma,
    Wytwarzają hemolizę erytrocytów, ułatwiają destrukcję tkanki.
    HEMOLIZA – niszczenie erytrocytów, przez to hemoglobina przechodzi do osocza krwi.
  • Białka A- w wyniku przyłączenia immunoglobuliny IgG aktywuje się dopełniacz odpowiedzialny za silną reakcję zapalną.
  • Enzymy beta- laktamaza, fibrynolizyna, DNA-aza, hialuronidaza – odpowiedzialne za inaktywację antybiotyków oraz umożliwiają wnikanie bakterii do tkanki.




CHOROBOTWÓRCZOŚĆ Staphylococcus aureus

Gronkowiec złocisty jest czynnikiem chorobotwórczym:
  • zakażeń skóry, z dużym odczynem zapalnym, ropnym zapaleniem, martwica tkanki, wytworzeniem ropnia. Postacie zakażeń skóry: zapalenie mieszków włosowych, czyraki mnogie, czyraki jęczmienne, ropnie.
  • Zakażeń głębokich- dotyczy szpiku, kości, przebiegające w postaci ostrej lub przewlekłej : zapalenie płuc z wytworzeniem ropni tkanki płucnej ( zachłystowe zapalenie płuc, osoby z osłabioną odpornością)

Chorobotwórczość gronkowca złocistego związana z wytwarzaniem toksyn:
  • gronkowcowe zatrucie pokarmowe- spożycie pokarmu skażonego gronkowcem, który zdążył wytworzyć enterotoksyny. Objawy: biegunka (pojawiające się w 1-5 godzin po spożyciu pokarmu) Choroba ustępuje samoistnie po 2-3 dobach, wymaga kontroli wodno-elektrolitowej organizmu.
  • Gronkowcowe zapalenie złuszczające skóry (SSSS)
    Eksfoliatyna gronkowcowa powoduje powstanie dużych ilości pęcherzy na skórze, które pękają i odsłaniają skórę właściwą. Postacią łagodną jest LISZAJEC PĘCHERZOWY i PŁONNICA GRONKOWCOWA.
  • Zespół wstrząsu toksycznego (TSS)- związane z wytworzeniem toksyny 1 powodujące wstrząs toskyczny (wymioty, gorączka, biegunka, wysypka rumieniowa, złuszczenie skóry dłoni i stóp, bóle mięśniowe, zapaść i niewydolność wielonarządowa, wstrząs)


EPIDEMIOLOGIA S. aureus

Gronkowiec złocisty bardzo łatwo kolonizuje skórę i błony śluzowe. W związku z czym występuje łatwe nosicielstwo, dotyczące przedsionka nosa, okolicy odbytu, zwłaszcza pracowników opieki zdrowotnej (60%)
Wśród gronkowców złocistych łatwo wytwarza się oporność na metycylinę i wszystkie antybiotyki beta-latktamowe. Szczepy MRSA szcególnie w przypadku nosicielstwa wśród personelu medycznego stanowią problem w zakażeniach szpitalnych.

Drogi przenoszenia są różne, lecz podstawową jest droga kontaktowa z udziałem rąk.

LECZENIE

Leczenie zakażeń Staphylococcus aureus jest trudne, ponieważ szybko i łatwo powstaje lekooporność. Nie ma szczepionki.

PROFILAKTYKA

  • zwrócenie uwagi na problem nosicielstwa wśród pacjentów i personelu medycznego
  • izolacja chorych
  • aseptyka
  • HIGIENIA RĄK   


Staphylococcus epidermidis / gronkowiec skóry

Jest bakterią o małej zjadliwości, ponieważ nie wytwarza toksyn (jest koagulazo ujemny). Wchodzi w skład flory bakteryjnej skóry człowieka. U osób z osłabioną odpornością, z wszczepionymi inplantami, zastawkami- może być przyczyną zapaleń.
S. epidermidis wytwarza biofilm na powierzchniach sztucznych ( cewniki, protezy, zastawki).



Staphylococcus saprophytius / saprofityczny

Jest bakterią oportunistyczną o małej zjadliwości, nie wytwarza toksyn. Wchodzi w skład flory skóry człowieka. Najczęściej jest czynnikiem etiologicznym zakażeń dróg moczowych , zwłaszcza u młodych kobiet.

Staphylococcus sp. - liczne gatunki

Rodzaj Staphylococcus to chorobotwórczy gatunek (gronkowiec) wywołujący ropnie skóry, anginy, zatrucia pokarmowe.
Staphylococcus sp. mogą być patogenami oportunistycznymi.  

KOAGULAZA- enzym powodujący krzepnięcie osocza

PATOGENICZNOŚĆ- chorobotwórczość

czwartek, 27 kwietnia 2017

MIKROBIOLOGIA: ROZMNAŻANIE BAKTERII

Bakterie w korzystnych warunkach dzielą się co 20-30 minut. Z jednej komórki w ciągu doby teoretycznie mogłoby powstać 4720 kwadrylionów komórek.

Wyróżniamy 5 faz rozwojowych bakterii:
  1. faza- okres zastoju, bakterie przystosowują się do nowego środowiska i nie namnażają się prawie wcale.
  2. Faza- (faza logarytmiczna) następuje intensywny podział bakterii. W tej fazie są one zjadliwe, rozmnażają się bez przerwy i osiągają największe rozmiary.
  3. Faza- zwalnianie wzrostu
  4. faza stacjonarna- bakterie nie dzielą się , dochodzi też do zmniejszenia liczby bakterii
  5. faza – zamieranie , bakterie tracą zjadliwość i w dużej ilości giną.
Tak więc jak widzimy, bakterie rozmnażają się przez podział, bezpłciowo.


Procesy płciowe u bakterii (zmienność bakteryjna) to procesy biologiczne zachodzące jedynie pod względem zwiększenia zróżnicowania materiału genetycznego i nie zwiększające liczby komórek.
KONIUGACJA- to przekazywanie materiału genetycznego jednokierunkowo w czasie kontaktu dwóch komórek. Fragmenty DNA przekazywane są przez mostek cytoplazmatyczny pomiędzy dwoma komórkami.
TRANSFORMACJA- bakteria pozyskuje DNA z otaczającego roztworu ( w laboratorium). Zdolność do transformacji nazywa się kompetencją.
Transformacja u bakterii pełni rolę namiastki procesu płciowego, umożliwiając wprowadzenie genów z organizmów często odległych w systematyce. Ma to ogromne znaczenie medyczne.
Komórka nabywa dziedziczną zmianę cechy od komórki dawcy przez pobranie wolnych cząsteczek DNA.
TRANASDUKCJA- zmiana ilości i jakości materiału genetycznego z wpływem bakteriofagów (wirusy bakterii) – bakteriofag opuszcza komórkę gospodarza wyposażony we fragment genomu bakterii. Jest to proces wytwarzania nowego genu i wprowadzenie go do komórki przez bakteriofagi. U bakterii może to pełnić funkcję procesu parapłciowego (przeniesienie fragmentu DNA między dwoma komórkami).
Proces lizogenii- przekazywanie genów dzięki bakteriofagom, doprowadza to do procesu lizy komórkowej lub geny włączają się do genomu gospodarza.
Zmianom mutacyjnym najczęściej podlegają właściwości:
  • cechy morfologiczne i antygeny, m.in. utrata lub uszkodzenie antygenu somatycznego O, otoczek, rzęsek, fimbrii, przetrwalników, zmiany w składzie jakościowym i ilościowym głównych białek porynowych błony zewnętrznej komórki OmR i białek wiążących penicyliny błony cytoplazmatycznej (PBP)
  • zdolność do wytwarzania enzymów , witamin, antybiotyków
  • wymagania żywieniowe (mutanty auksotroficzne)
  • oporność na chemioterapeutyki, sole metali ciężkich, środki dezynfekcyjne, bakteriofagi
  • wrażliwości na bakteriocyny lub zdolności do ich produkcji
  • chorobotwórczość (znacznik zjadliwości bakterii)

ZJADLIWOŚĆ BAKTERII (wirulencja) – zdolność wniknięcia, namnażania się i uszkodzenia tkanek zainfekowanego organizmu przez dany typ patogenu.
Miarą zjadliwości jest najczęściej dawka śmiertelna (liczba komórek bakterii zdolnych do zabicia 50% wystawianych na ich działanie zwierząt laboratoryjnych). U ludzi miarą jest śmiertelność (liczba osób zmarłych z powodu choroby podzielona przez liczbę osób chorych na tę chorobę w danej populacji)
Bakterie rozmnażają się głównie przez podział bezpośredni , na drodze AMITOZY. Rozmnażanie bezpłciowe nie zapewnia bakteriom wymiany materiału genetycznego.

ZAKAŻENIA OPORTUNISTYCZNE – endogenne zakażenia u osób o obniżonej odporności. Zakażeniom tym często towarzyszą nowotwory (mięsaki, chłoniaki).  

MIKROBIOLOGIA: ODDYCHANIE BAKTERII


Oddychanie bakterii     




Pod względem oddychania i tolerancji tlenu bakterie dzielimy na:

  • bezwzględne tlenowce- wymagają do wzrostu tlenu atmosferycznego , należą do nich Micrococcus spp (Gramm +), Pseudomonas (tlenowce Gram -)
  • względne beztlenowe – bakterie te mogą wzrastać zarówno w obecności tlenu jak i bez niego : E. coli , S. aureus
  • bakterie beztlenowe- giną w obecności tlenu, a ich źródło energii stanowią dla nich procesy fermentacyjne , np. Clostridium haemolyticum
  • mikroaerofile- bakterie potrzebujące tlenu, jednak w obniżonym stężeniu. W warunkach beztlenowych rosną słabo lub wcale, np. Helicobacter pyroli
  • kapnofilne bakterie- potrzebują do optymalnego wzrostu dwutlenku węgla w stężeniu 5-15 %, np. Haemophilus influenzae, Nisseria meningitidis

Poza materiałem budulcowym, do wszystkich syntez potrzebna jest siła napędowa, czyli energia ATP (komórkowy magazyn energetyczny) i tak zwana siła redukująca (NADH+ H+)
REDUKCJA to przyłączenie elektronów

Podstawowym źródłem energii dla bakterii jest energia chemiczna, zawarta w wiązaniach chemicznych związków organicznych.

Oddychanie- procesy biologiczne, w których ta ukryta w substratach organicznych energia jest „wyzwalana” i magazynowana w postaci wysokoenergetycznych wiązań ATP, w celu wykorzystania jej we wszelkich reakcjach wymagających nakładu energii.

























Podstawowym źródłem energii dla bakterii jest energia chemiczna, zawarta w wiązaniach chemicznych związków organicznych.

Oddychanie- procesy biologiczne, w których ta ukryta w substratach organicznych energia jest „wyzwalana” i magazynowana w postaci wysokoenergetycznych wiązań ATP, w celu wykorzystania jej we wszelkich reakcjach wymagających nakładu energii.

Wyzwalanie energii ze związków organicznych to stopniowe utlenianie w toku różnych procesów:
  • glikoliza – powstają 2 cząsteczki ATP oraz substraty do cyklu cytrynowego i fosforylacji oksydacyjnej, gdzie wytwarzana jest większość ATP. Powstają także mediatory do różnych szlaków biosyntetycznych/
  • cykl kwasów trójkarboksylowych (cykl kwasu cytrynowego, cykl Krebsa)- metabolizm tlenowców (aerobów) – powstaje 12 wiązań wysokoenergetycznych
  • cykl pentozowofosforanowy - Głównym celem jest dostarczanie komórce NADPH niezbędnego do przeprowadzania reakcji redukcji w cytoplazmie oraz synteza pentoz. Zachodzi tu utlenianie związków i wytworzenie NADPH.

Dodatkowo, bakterie: szlak Entnera- Doudoroffa – zastępuje glikolizę

Utlenianie to odwodorowanie

  • oddychanie tlenowe- akceptor elektronów w reakcji utleniania to tlen
  • oddychanie beztlenowe- akceptor elektronów to związek nieorganiczny (np.azotan lub siarczan)
  • fermentacja- akceptorem elektronów jest pośredni produkt np. kwas pirogronowy (powstały z glukozy)
Zysk energetyczny określa sposób tworzenia ATP

Łańcuch oddechowy- droga przenoszenia elektronów (ułożony w poprzek błony komórkowej system przekaźników)

MIKROBIOLOGIA: ODŻYWIANIE BAKTERII



FIZJOLOGIA BAKTERII

Każdy żywy organizm przez całe życie nieustannie syntetyzuje nowe składniki swojego ciała. Najbardziej jest to widoczne w czasie wzrostu i rozmnażania. Organizm ciągle wymienia i odnawia swoje elementy strukturalne. Materiały budulcowe niezbędne do tych syntez pobiera ze środowiska. Największe zapotrzebowanie jest zawsze na węgiel, tlen, azot, wodór, fosfor i siarkę. Te elementy muszą być pobrane z zewnątrz, przetworzone i wbudowane do własnych makrocząsteczek, które utworzą struktury według potrzeb komórki zawartych w jej genomie.

Synteza składników z substancji pobranych ze środowiska jest procesem energochłonnym. Organizm bakteryjny musi więc korzystać z energii zewnętrznej. Może to być energia pochodząca ze światła słonecznego lub energia chemiczna.
Energia z naturalnych źródeł musi najpierw ulec przekształceniu i zmagazynowaniu w postaci wysokoenergetycznych wiązań ATP i dopiero w takiej formie może być wykorzystywana.
Ten skomplikowany proces reakcji chemicznych (biochemicznych) to jest właśnie METABOLIZM (przemiana materii).


Biosyntetyczna część metabolizmu wymagająca odpływu energii to ANABOLIZM , zaś reakcje związane z uzyskaniem biologicznie zużytej energii przez rozkład złożonych związków chemicznych to KATABOLIZM.  
Metabolizm to odżywianie (dostarczanie organizmowi substancji budulcowych) oraz oddychanie (zdobywanie energii poprzez utlenianie organicznych substratów oddechowych).

Odżywianie

Odżywianie się bakterii to pobieranie z otoczenia potrzebnych im do wzrostu składników substancji odżywczych , czyli pożywienia. Składniki te są niezbędne do biosyntez i jako surowiec energetyczny.
Dla bakterii, najbardziej niezbędnym jest węgiel. To właśnie ze względu na rodzaj związku chemicznego będącego dla bakterii źródłem węgla , dzielimy je na dwie podstawowe grupy fizjologiczne:
  • heterotrofy (cudzożywne)
  • autotrofy (samożywne)

AUTOTROFY – bakterie, które same syntetyzują wszystkie niezbędne im do życia składniki z prostych związków organicznych tj. woda, dwutlenek węgla, azot atmosferyczny, amoniak

HETEROTROFY – bakterie, które nie syntetyzują wszystkich składników, a uzyskują je ze środowiska zewnętrznego. Dotyczy to składników tj. aminokwasy, kwasy tłuszczowe.
Heterotrofy są bakteriami patogennymi dla człowieka.










Niektóre bakterie są fotosyntetyzującymi komórkami i czerpią energię ze światła.

Fotosynteza – uzyskiwanie CO2 i energii w procesie wykorzystującym energię świetlną (organizmy roślinne)

Chemosynteza – utlenianie zredukowanych związków nieorganicznych (np. soli amonowych, azotynów, zredukowanych związków siarki) do uzyskania energii. Chemosynteza to zdolność należąca wyłącznie do bakterii.

Azot- składnik aminokwasów, kwasów nukleinowych, nukleotydów i koenzymów. Źródłem dla bakterii zwierzęcych jest azot organiczny pochodzący z wolnych aminokwasów lub z rozkładu białek. Bakterie wykorzystują też azot atmosferyczny. Najlepiej jednak przyswajają amoniak.

Siarka- niezbędna do syntezy białek (t. metionina, cysteina) i witamin (tiaminy, biotyny) oraz do tworzenia transportu elektronów. Bakterie czerpią siarkę z jonów siarczanowych. Utleniona siarka jest ważna w oddychaniu niektórych bakterii.

Fosfor – składnik kwasów nukleinowych, nukleotydów, fosfolipidów ( z fosforanów)

MIKROBIOLOGIA - POZNAJEMY BAKTERIE / BUDOWA




Nazwa " mikrobiologia" pochodzi od słów greckich mikros- mały, bios – życie, logos – nauka.
Jest to dział biologii zajmujący się istotami dostrzegalnymi jedynie okiem uzbrojonym. Obecnie mikrobiologia zajmuje się drobnoustrojami należącymi do świata:
  • roślinnego , tj. pierwotniaki roślinne, drożdże, pleśnie ( mykologia, mykos- grzyb)
  • zwierzęcego , tj. pierwotniaki zwierzęce (patozoologia- działa zoologii, protos- pierwszy, zoon- zwierzęcy)
  • drobnoustrojami stojącymi na pograniczu świata roślin i zwierząt-zajmuje się tym dział mikrobiologii zwany bakteriologią (bakterion- pałeczka)

Najmniejszymi z dotychczas poznanymi bezkomórkowymi istotami żywymi WIRUSAMI zajmuje się wirusologia (virus- jad) będąca pomostem pomiędzy światem ożywionym a nieożywionym.


Natomiast RIKETSJAMI, które są na pograniczu bakterii i wirusów zajmuje się riketsjologia.  

V królestw (1959r) R. Whittakera

  1. Monera (wiciowce)
  2. Protista (pierwotniaki)
  3. Fungi (grzyby)
  4. Plantae ( rośliny)
  5. Animalia ( zwierzęta)
wprowadził trzy wyższej rangi jednostki systematyczne -„domeny” lub „ superkrólestwa

  1. Bacteria
  2. Archea
  3. Eukarya
Ze względów praktycznych mikrobiologia została podzielona na:

  • mikrobiologię lekarską- zajmującą się drobnoustrojami chorobotwórczymi dla człowieka oraz stanowiącymi naturalną florę organizmu ludzkiego, które są niewielkim odsetkiem mikroorganizmów występujących w przyrodzie. W ramach mikrobiologii lekarskiej wydzielona jest dodatkowo mikrobiologia praktyczna.
  • mikrobiologia weterynaryjna- zajmuje się drobnoustrojami występującymi wśród zwięrząt w tym i chorobotwórczymi
  • mikrobiologia rolnicza- mikroflora gleby, wody, nawozów, pasz, żywności, szkodliwością i pożyteczną stroną pochodzenia roślinnego i zwierzęcego
  • mikrobiologia przemysłowa- drobnoustroje wykorzystywane w przemyśle fermentacyjnym, mleczarskim, piekarniczym, spirytusowym, piwowarskim, winiarskim, farmaceutycznym, spożywczym

Antonii van Leeuwenhoek w 1686 r. jako pierwszy zobaczył , narysował i opisał „małe pałeczki” (stąd nazwa bacterion). Wykorzystał do tego własnej konstrukcji mikroskop (to był fenomen na tamte czasy, powiększał aż o 300 razy)
Po opisaniu przez niego bakterii , kolejny lekarz, Anglik Edward Jenrier (1749-1823) opracował metodę zapobiegania ospie prawdziwej. Był to okres przed odkryciem i opisaniem drobnoustrojów wywołujących choroby zakaźne u dojarek, które wcześniej przechorowały zakażenie po kontakcie z chorymi krowami. Naukowiec czynnie zakażał inne osoby wydzieliną ze zmian występujących u krów, uzyskując odporność ludzi na zakażenia ospą ludzką (1798)
Ten schemat postępowania profilaktycznego w odniesieniu do chorób zakaźnych do dzisiaj jest podobny.

Do celów bakteriologicznych mikroskop został wykorzystany dopiero przez francuskiego chemika Ludwika Pasteura (1822-1893), który uważany jest za twórcę współczesnej mikrobiologii. Jego odkrycia miały fundamentalne znaczenie dla rozwoju mikrobiologii , ponieważ
  • obalił teorię samorództwa w wyniku stosowania metody wyjaławiania (sterylizacji) pożywek
  • wyosobnił w 1877r. Po raz pierwszy czyste hodowle drobnoustrojów
  • wprowadził szczepionkę przeciwko cholerze kur, wąglikowi (1881) oraz przeciw wściekliźnie (1885) wskazując drogę zapobiegania chorobom zakaźnym.

Pasteur wprowadził do prac badawczych i użytkowych hodowle bakterii na sztucznych podłożach, co pozwalało je izolować i hodować. Swoimi pracami umożliwił poznanie etiologii bakteryjnych i wirusowych chorób zakaźnych , ale przede wszystkim wskazał metody zapobiegania i zwalczania tych chorób, co zapoczątkowało rozwój IMMUNOLOGII.
Prace Pasteura wykorzystał angielski chirurg Józef Lister (1827- 1912), który w 1867 r. wprowadził metodę odkażania przed operacją chirurgiczną ludzkiego ciała, używając fenolu jako antyseptyka.
Drugim zasłużonym dla mikrobiologii uczonym obok Pasteura , współcześnie mu żyjącym był niemiecki lekarz ROBERT KOCH (1843-1919)- twórca nowoczesnej techniki mikrobiologicznej. Wprowadził on do hodowli bakterii podłoża stałe jak agar, żelatynę, surowicę ściętą, ziemniaki. Jednak Robert Koch zasłyną jako odkrywca PRĄDKA GRUŹLICY (1883) i wykorzystania tuberkuliny w diagnostyce gruźliczej. Ponadto odkrył przecinkowca cholery azjatyckiej w 1867r.

Ludwik Pasteur i Robert Koch wskazali swoimi badaniami kierunki walki z chorobami zakaźnymi.

Erę badań w mikrobiologii opartą na badaniach w mikroskopie elektronowym otworzył w 1938r.      F Ruska, co pozwoliło poznać dokładniej strukturę bakterii.
Kamieniem węgielnym w rozwoju mikrobiologii było odkrycie w 1929r przez Fleminga PENICYLINY uzyskanej z hodowli pleśni co uruchomiło badania poszukujące antybakteryjnych substancji wytwarzanych przez pleśnie i grzyby.
Inną grupę czynników antybakteryjnych odkrył w 1934r. - Domagk – chemioterapeutyk z grupy sulfonamidów.

BAKTERIE


Bakterie to najmniejsze organizmy żywe. Jako prokariota różnią się od eukariotów tym , że mają inną strukturę aparatu genetycznego. Nie mają prawdziwego otoczonego błoną jądra komórkowego, lecz znacznie prostsza strukturę, ulokowaną w centralnej części komórki , nieosłoniętą błoną, kolistą cząsteczkę DNA, zwaną NUKlEOIDEM.
Organizmy o takiej prostej strukturze aparatu genetycznego , czyli nie posiadające prawdziwego jądra komórkowego nazywamy właśnie PROKARIOTAMI.
Struktura komórki prokariotycznej jest prosta.
Komórka bakteryjna zawiera 80% wody i 20% masy suchej.
Masę suchą stanowią: białka 50%, tłuszcze 10%, RNA 10-20%, DNA 3-4 %.
Głównymi pierwiastkami bakterii są: węgiel 50%, tlen 20%, azot 10-15%, wodór 10%, fosfor 2-6%

Wielkość komórki bakteryjnej określa się w mikrometrach.
1 mikrometr = 1 milionowa metra
1 um= 0,001 mm

Długość komórki od 0,5 do 10 um, szerokość 0,4-1 um
Najmniejsze bakterie mają rozmiary rzędu 0,2 um (Chlamydia)

Chlamydie- to bakterie wewnątrzkomórkowe , nie wytwarzają własnego ATP, lecz wymieniają swoje ADP na ATP gospodarza, w którym mieszkają (powikłania ciąży, stan zapalny narządów rodnych, niepłodność, ziarnica weneryczna)
Chlamydia trachomadis przenoszą się droga płciową, w czasie porodu lub przez bezpośredni kontakt z chorym.

Największe bakterie osiągają rozmiar 100 , a nawet 600 um.
Wyróżniamy 3 zasadnicze kształty bakterii:
  • kuliste
  • cylindryczne
  • spiralne

Kształt komórek bakteryjnych jest typowy dla gatunku lub rodzaju, lecz istnieją gatunki bakterii PLEOMORFICZNYCH, których kształty komórki są zmienne przybierając różne kształty.

Bakterie kuliste (ziarniaki)

Mogą mieć kształt kuli, owalu lub nerkowaty (np. rodzaj Neisseria)
  • paciorkowce ( Streptococcus)
  • gronkowce ( Staphylococcus)
  • dwoinki ( Diplococcus)
  • pakietowce ( Sarcina)


Niektóre komórki nie oddzielają się od siebie po podziale i pozostają połączone w różne układy:
  • podwójnych ziarniaków (dwoinka)
  • łańcuszków ( paciorkowiec)
  • nieregularnych skupień ( gronkowiec)
  • regularnych skupień typu czworaczków lub sześcianów ( pakietowiec)

Bakterie cylindryczne

występują w formie :
  • pałeczek – są to bakterie cylindrów nie wytwarzające przetrwalników
  • laseczek- bakterie cylindryczne wytwarzające przetrwalniki
Pałeczka – Escherichia coli, pałeczka okrężnicy
Laseczka – Bacillus anthracis, laseczka wąglika

Grupa laseczek może wykazywać odchylenia kształtu idealnego cylindra w wyniku tworzenia się wewnątrzkomórkowych przetrwalników o średnicy większej od średnicy walca. W ten sposób otrzymujemy komórki o kształcie maczugi ( Corynebacterium dipheriae- maczugowiec błonnicy).
W tej grupie bakterie mogą być krótkie, prawie kuliste lub długie nitkowate. Zakończenie bakterii może być ostro ścięte, zaokrąglone lub maczugowate.
Bakterie spiralne

W zależności od wymiaru podłużnego komórki wyróżniamy:
  • przecinkowce (Vibrio)- komórki krótkie stanowiące wycinek spirali, kształt przecinka
  • śrubowce ( Spirillum)- komórki o średniej wielkości, o kilku skrętach
  • krętki ( Spirocheta) – komórki bardzo długie , w postaci sprężyny o regularnych skrętach

U bakterii cylindrycznych i spiralnych na zróżnicowanie kształtów komórek ma też wpływ proporcja szerokości do długości
  • cylindryczne – prawie kuliste lub długie nitki
  • spiralne- przecinkowce ( Vibrio choleae- cholera), krętki ( Treponema pallidum- krętek biały powodujący kiłę), śrubowce ( Rhodospirullum rubrum)

Bakterie dzięki temu, że są tak małe mają bardzo szybkie tempo przemiany materii, więc mogą szybko również rozmnażać się ( rozrastać).

Budowa

Budowa bakterii – 1. Pile, 2. Plazmid, 3. Rybosomy, 4. Cytoplazma, 5. Błona zewnętrzna, 6. Ściana komórkowa, 7. Otoczka, 8. Nukleoid, 9. Wić


Istnieją takie elementy strukturalne komórki bakteryjnej, które występują u wszystkich bakterii, mają identyczną budowę. Z kolei budowa innych elementów komórki znacznie różni się dla poszczególnych grup bakterii. Zwykle to zróżnicowanie ma odzwierciedlenie w modelach działania bakterii.
Uniwersalnym składnikiem dla każdej komórki bakteryjnej jest CYTOPLAZMA otoczona BŁONĄ cytoplazmatyczną. Cytoplazma nie może istnieć bez błony więc można spotkać się z terminem CYTOPLAST lub PROTOPLAST oznaczające określenie cytoplazmy i błony łącznie (jako całość).
Cytoplazma jest miejscem gdzie zachodzą wszystkie procesy metaboliczne komórki. Ma budowę koloidową, występują w niej białka, lipidy, polisacharydy, wakuole, substancje zapasowe, rybosomy, mezosomy.
Cytoplazma bakterii nie zawiera systemu błon wewnętrznych, czyli tzw. retikulum endoplazmatycznego typowego natomiast dla komórek eukariotycznych.
Na terenie cytoplazmy zawsze występują rybosomy oraz nukleoid, a u niektórych bakterii także inne pełniące specjalne funkcje struktury, np. endospory, granulki materiałów zapasowych, chromatofory (czyli ciałka zawierające barwniki), karboksysomy, tylakoidy (pęcherzyki wypełnione chlorofilem u roślinnych), wakuole (pęcherzyki) gazowe, a nawet inkluzje substancji owadobójczych.

Rybosom bakteryjny

Są to ziarnistości o średnicy ok. 20nm (nanometrów). Z reguły ich średnicę podajemy w jednostkach S (SVENDBERGA), określających tempo ich sedymentacji ( osiadania podczas ich wirowania w ultrawirówkach)
Są dość liczne, bo ok. 10 000 na komórkę. Rybosomy z białkiem tworzą podjednostki 30 S i 50 S.
Mogą tworzyć agregaty.
70 % masy rybosomu stanowi RNA, zwane rybosomowym, czyli rRNA. W podjednostce małej występuje jeden jego rodzaj 16 S rRNA, a w podjednostkach dużych dwa rodzaje 5 S rRNA i 23 S rRNA. Na pozostałą masę rybosomu składają się białka.

Nukleoid

Materiałem genetycznym bakterii jest kwas DNA, który jest powiązany z błoną komórkową bakterii. Twór ten nazywany jest CHROMOSOMEM bakteryjnym (nukleoidem). Jest on o budowie kolistej, zamkniętej, w postaci skręconego dwuniciowego łańcucha DNA. Komórka bakteryjna jest HAPLOIDEM, tzn, każdy gen występuje tylko w jednej kopii (jeden chromosom zawierający informacje o najważniejszych cechach dziedzicznych , przekazywanych komórkom potomnym).
Przez odpowiednią kolejność par zasad DNA zapisana jest cała podstawowa informacja genetyczna sterująca działaniem każdej bakterii.

GENOFOR- duża, kolista, nieupakowana cząsteczka DNA
PLAZMIDY- małe cząsteczki DNA

Najbardziej widoczna cecha to BRAK BŁONY JĄDROWEJ oddzielającej nukleoid od cytoplazmy. Tworzy on określoną strukturę . Cała informacja zawarta jest w jednej długiej cząsteczce chromosomu. Cała długość długość chromosomu często przewyższa długość komórki. Zmieszczenie go w komórce udaje się dzięki specjalnym białkom , wokół których owinięty jest DNA i dzięki RNA. Z nukleoidem związane są też liczne białka enzymatyczne uczestniczące w replikacji i naprawie DNA, a także białka biorące udział w transkrypcji.

Plazmidy

Są elementami genetycznymi, zbudowanymi z kolistych cząsteczek DNA znajdującymi się w cytoplazmie i nie są związane z nukleoidem. Zawierają geny określające również właściwości biologiczne bakterii, np. warunkujące oporność na chemioterapeutyki, warunkujące zdolność do koniugacji (przekazywanie fragmentów DNA) bakterii.
Mogą być one wymieniane między komórkami. Nie wszystkie szczepy gatunków zawierają plazmidy.

Transpozony

„wędrujące geny”- są to fragmenty (sekwencje) DNA przemieszczające się z jednego miejsca w genomie na inne , tej samej komórki , w wyniku procesu TRANSPOZYCJI. Powoduje to często mutacje i może zmieniać ilość DNA w genomie. Są odpowiedzialne za oporność na chemioterapeutyki.
Błona komórkowa

Wszystkie elementy we wnętrzu komórki otoczone są błoną cytoplazmatyczną, która stanowi integralną część protoplastu. Osłona ta zbudowana jest z podwójnej warstwy lipidowej (fosfolipidy i triglicerydy), w którą wbudowane są białka.
Białka mogą być w warstwie lipidowej zanurzone tylko częściowo, bądź przenikać przez całą jej grubość. W błonach komórek bakteryjnych BRAK JEST CHOLESTEROLU.
Błona komórkowa nie tylko ochrania cytoplazmę. Odgrywa także ważną rolę w metabolizmie komórki. Kontroluje ona wnikanie substancji do wnętrza oraz ich usuwanie. W transporcie substancji do komórki uczestniczą białka błony o różnym stopniu swoistości wobec substancji , która transportują.
Błona w niektórych miejscach wpukla się do środka komórki, tworząc MEZOSOMY (odpowiedzialne za procesy metaboliczne)

Ściana komórkowa

Ochrania protoplast przed mechanicznymi i osmotycznymi uszkodzeniami. Otacza komórkę jako sztywny ale elastyczny worek.
Charakterystycznym składnikiem bakteryjnej ściany komórkowej jest MUREINA, będąca tzw. peptodoglikanem. Mureina pełni rolę mechanicznego szkieletu ściany komórkowej i jest przeplatana i innymi związkami chemicznymi.
Wśród bakterii wyróżniamy 2 typy strukturalnej organizacji ściany kom. , które są charakterystyczne i stanowią ważny element diagnostyczny.

+
U bakterii Gramm- dodatnich mureina jest ułożona w grubą warstwę wraz z kwasami tejchojowymi, wielocukrami, lipidami i niewielką ilością białek.

Bakterie Gramm- dodatnie < gronkowce, paciorkowce, laseczka tężca (Clostrinum tetani), laseczki zgorzeli gazowej ( clostridum perfringens), laseczka wąglika, maczugowiec błonnicy, prątek gruźlicy, prątek trądu.

-

U bakterii Gramm- ujemnych ściana komórkowa jest cienka, a mureina występuje w postaci jednej warstwy. W skład ściany wchodzą duże ilości lipoprotein, liposacharydów i innych lipidów, które są przyłączone do zewnętrznej powierzchni mureiny.

MUREINA NIE JEST SPOTYKANA W ŻADNEJ INNEJ GRUPIE ORGANIZMÓW ŻYWYCH POZA BAKTERIAMI !

Mureina jest jedynym celem działania antybiotyku (penicyliny), hamującej syntezę peptydoglikagonu.
Penicylina zabija tylko te bakterie ( i to tylko te „dorosłe” w trakcie podziału) bez uszkadzania innych komórek żywych, czyli likwiduje tylko te z mureiną (bakterie).

Bakterie Gramm- ujemne <pałeczki Samonelli, pałeczki Brucella, krętek blady, paleczka okrężnicy, pałeczki dżumy, przecinkowiec cholery, pałeczka Helicobacter pylorii, pałeczka krwawa

Jak rozpoznaje się bakterie?

Aby dowiedzieć się jaki jest typ ściany komórkowej bez skomplikowanych badań wystarczy przeprowadzić różnicujące barwienie preparatu bakterii na szkiełku mikroskopowym. Jeśli badane komórki (roztwór jodu w jodku potasu) będą fioletowe to zaliczymy je do bakterii Gramm +, a jeśli czerwone to Gramm -

Badanie w jodku nosi nazwę BARWIENIE GRAMMA , stąd też nazwa komórek bakteryjnych.

Bakterie Gramm – ujemne jako jedyne w ścianie komórkowej mają dodatkową ochronę – błonę zewnętrzną. Jest to dwuwarstwowa błona (fosfolipidy i lipopolisacharydy) LPS i jest to bariera , przez którą może przenikać tylko woda i niektóre gazy. Wszystkie inne cząsteczki dostają się do komórki przez specjalne kanały (pory) zbudowane z białek zwanych PORYNAMI.


Otoczka

Powierzchnia komórek bakteryjnych pokryta jest jeszcze warstwą wielocukrów lub substancji białkowych, zwaną OTOCZKĄ lub śluzem. Warstwa ta chroni bakterie przed wysychaniem, fagocytozą przez komórki układu odpornościowego, np. makrofagi walczące z bakteriami. Ułatwia to także bakteriom przyczepianie się, np. do nabłonka jelit czy pęcherzyków płucnych.
ADHEZJA- przytwierdzanie się bakterii do powierzchni.

Warstwa wierzchnia komórki bakteryjnej decyduje o jej zjadliwości.

Zjadliwość bakterii (wirulencja)- zdolność wnikania , namnożenia się i uszkodzenia tkanek zainfekowanego organizmu przez dany typ patogenu.


Fimbrie

Poza osłony komórki wystają często wyrostki, których są dwa rodzaje:
  1. Fimbrie - uczestniczą w procesie adhezji do powierzchni oraz innych komórek. Służą do pobierania pokarmu. Mają postać nitkowatą, zbudowane z białka. Wystepują TYLKO U BAKTERII GRAMM – UJEMNYCH oraz wyjątkowo u Streptococcus, Corynebacterium. Białko fimbrii jest swoistym immunogenem.
  2. Fimbrie płciowe (Pile) zwane PILUSEM PŁCIOWYM – (męskie F+ i komórki F-) warunkują przekazywanie plazmidowego genu do komórki bakteryjnej biorcy w procesie koniugacji.
    Fimbrie płciowe mają w swojej strukturze kanał, przez który jest przekazywane DNA
    - kanał plazmidowy
    - kanał transpozonowy
    - kanał bakteriofagowy

Rzęski

To drugi typ wyrostków na powierzchni. Stanowią ruch bakterii z szybkością 3,12 mm/ min.
Są to nitkowate twory zbudowane z białka (flagelina). Wyrastają z ciałka podstawowego wbudowanego w błonę cytoplazmatyczną, następnie przechodzą przez ścianę komórkową.
Liczba skrętów i skład aminokwasowy flageliny są swoiste dla rodzaju, gatunku i serotypu danej bakterii.
Serotyp- odmiana mikroorganizmu, którą można określić za pomocą reakcji serologicznych

    Obecność rzęsek jest cechą gatunkową, zawierają antygeny wykorzystywane w klasyfikacji bakterii.
Na odstawie liczby i sposobu rozmieszczenia rzęsek, bakterie dzielimy na:
  • bezrzęse, jednorzęse, dwurzęse, czuborzęse, okołorzęse

Rzęski odpowiedzialne są za zjawisko CHEMOTAKSJI , tj. poruszania się w kierunku substancji odżywczych i oddalania się od substancji szkodliwych.


                                                              Endospory

Są to PRZETRWALINKI bakterii Gramm – dodatnich.
Wytwarzane przez przez te bakterie wewnątrzkomórkowe formy przetrwalne o niezwykłej oporności w warunkach niekorzystnych. Odporne nawet na wysoką temperaturę. Dopiero w autoklawach można je zniszczyć powyżej 100 stopni Celsjusza.

Bacillus ( wąglik), Clostridium ( tężec) , Helicobacterium- są odporne na ekstremalne warunki fizyczne oraz na działanie substancji chemicznych. Mogą przeczekać na korzystne warunki nawet milion lat, nawet gdy znajdą się w próżni w kosmosie .
Endospora składa się z cytoplazmy wraz z DNA i rybosomów. Otoczona jest nieprzepuszczalną ścianą. Jeżeli trafi na dogodne warunki to rozwija się i powstają żywe komórki.
Zycie utajone endosporów to ANABIOZA. 

  Bakterie odgrywają ważną rolę w obiegu biogennych pierwiastków. Biorą udział w podtrzymywaniu wszystkich cykli biogeochemicznych oraz w procesach fermentacji i gnicia. Jako symbionty żyjące w organizmach zwierząt, w tym ludzi, odpowiadają m.in. za trawienie pokarmów, umożliwiając lub przynajmniej ułatwiając w ten sposób ich odżywianie. Są producentami różnych ważnych dla funkcjonowania ekosystemu substancji, np. niektórych witamin. Niektóre bakterie mogą zakłócać funkcjonowanie organizmów, powodując u nich choroby. W przemyśle i biotechnologii bakterie są niezwykle cenione, w tym przy biologicznym oczyszczaniu ścieków oraz przy wytwarzaniu produktów spożywczych, np. jogurtu i sera. Stosunkowo łatwo poddają się manipulacjom genetycznym, dzięki czemu mogą być wykorzystywane w przemyśle farmaceutycznym do produkcji peptydów i białek, które trudno uzyskać z innych źródeł. Modyfikowane genetycznie bakterie są producentami, między innymi insuliny (stosowanej jako lek w terapii cukrzycy).

środa, 19 kwietnia 2017

INDYWIDUALNA KARTA PIELĘGNACJI PACJENTA

Jak się okazuje to z tym też jest problem.
Karta indywidualnej pielęgnacji pacjenta

Postaram się wyjaśnić co i jak niniejszym wpisem.
 Podam przykładowe zadanie żeby można było jaśniej opisać

Wykonaj podmycie chorej z lekkim niedowładem prawej kończyny dolnej i górnej, zmień pieluchomajtki, koszulę oraz wymień podkłady: płócienny i gumowy. Chora wymaga pomocy przy siadaniu i zmianie pozycji. Wszystkie czynności wykonaj w łóżku na fantomie osoby dorosłej.
Wykonane czynności potwierdź w indywidualnej karcie pielęgnacji chorego


Karta indywidualnej pielęgnacji pacjenta dotyczy tych czynności, które wykonaliśmy przy pacjencie w danym dniu o danej godzinie i potwierdzamy to własnym podpisem. 
W zadaniu mamy wykonać:
-  toaletę intymną, czyli podmycie
- zmianę pieluchomajtek
- wymianę podkładu płóciennego
- wymianę podkładu gumowego
- zmianę koszuli
Wszystkie te czynności wykonujemy , kiedy zakończymy poszczególną czynność zaznaczamy to w karcie wpisując godzinę wykonania. 

podaję przykładowy czas



na górze wpisujemy imię i nazwisko pacjentki, datę wykonywanych czynności, oznaczamy to co zrobiliśmy, wpisujemy godzinę wykonania i podpisujemy się (na egzaminie wystarczy taki znaczek)

Na ogół oceniane jest to jak wykonujemy czynności i jak prowadzimy dokumentację. 
Akurat w tym przykładzie ważne jest by dobrze znac algorytm wykonania toalety intymnej, bo jest to w zadaniu kluczowe. Oceniany jest także sposób wymiany pieluchomajtek i podkładów oraz koszuli nocnej. 
Kryteria oceniania wykonania zadania praktycznego będą uwzględniać:
- jakość i kolejność wykonania czynności przygotowawczych,
- jakość i kolejność wykonania podmycia chorej;
- sprawność obsługi osoby chorej i niesamodzielnej,
- stosowanie zasad bhp, podczas wykonywania zabiegu pielęgnacyjnego;
- kompletność i jakość wpisów w Indywidualnej Karty Pielęgnacji Chorego.


Umiejętności jakie są sprawdzane w zadaniu praktycznym:
1. Rozpoznawanie problemów i potrzeb osoby chorej i niesamodzielnej

2. Planowanie, organizowanie i wykonywanie czynności higienicznych i pielęgnacyjnych wobec osoby chorej i niesamodzielnej
- opiekun medyczny czy przyszła pielęgniarka, planuje i organizuje czynności higieniczne i pielęgnacyjne z uwzględnieniem stanu osoby chorej i niesamodzielnej;
- przestrzega zasad wykonywania czynności higienicznych i pielęgnacyjnych wobec osoby chorej i niesamodzielnej;
- dobiera metody i techniki wykonywania czynności higienicznych i pielęgnacyjnych wobec osoby chorej i niesamodzielnej;
- stosuje algorytm czynności higienicznych i pielęgnacyjnych wobec osoby chorej i niesamodzielnej;
- wykonuje zmianę bielizny osobistej i pościelowej;
- wykonuje zmianę pieluchomajtek i innych środków absorpcyjnych oraz pomaga w czynnościach fizjologicznych osobie chorej i niesamodzielnej;
- zapewnia osobie chorej i niesamodzielnej wygodne i bezpieczne ułożenie w łóżku;
- zapewnia bezpieczeństwo i intymność podczas wykonywania czynności higienicznych i pielęgnacyjnych osobie chorej i niesamodzielnej;
- przestrzega procedur postępowania z brudna bielizną i zużytym sprzętem;
- posługuje się sprzętem, przyborami, materiałami i środkami zgodnie z ich przeznaczeniem.


Inne zadania w zakresie Świadczenia usług opiekuńczych osobie chorej i niesamodzielnej mogą dotyczyć:

-  rozpoznawania i rozwiązywania problemów opiekuńczych osoby chorej i niesamodzielnej w różnym stopniu zaawansowania choroby i różnym wieku;
- pomagania osobie chorej i niesamodzielnej w zaspokajaniu potrzeb bio-psycho-społecznych;
- asystowania pielęgniarce i innemu personelowi medycznemu podczas wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych oraz współpracy z zespołem opiekuńczym i terapeutycznym podczas świadczenia usług z zakresu opieki medycznej nad osobą chorą i niesamodzielną;
- konserwowania, dezynfekowania przyborów i narzędzi stosowanych podczas wykonywania zabiegów.


środa, 12 kwietnia 2017

DZIENNICZEK PRAKTYK



Dostaję wiele próśb dotyczących wypełniania dzienniczka praktyk. Postanowiłam więc swoją wiedzę przekazać za pośrednictwem bloga. Oto klika propozycji uzupełnienia dzienniczka

DZIEŃ 1

data:.....

Zapoznanie się ze strukturą organizacyjną placówki, zasadami organizacji opieki nad pensjonariuszami / pacjentami. Szkolenie BHP. Przyjęcie osoby niesamodzielnej do placówki - pomoc w adaptacji do warunków placówki i akceptacji roli pacjenta.

DZIEŃ 2

data:.....

Komunikowanie się z osobą chorą i niesamodzielną i jej rodziną z uwzględnieniem stopnia niesamodzielności. Współpraca z zespołem terapeutycznym w procesie diagnozowania i terapii - wykonywanie pomiarów i dokumentowanie wyników podstawowych czynności życiowych.

DZIEŃ 3 

data:....

Gromadzenie i analiza danych o stanie osobowym osoby niesamodzielnej w celu określenia zapotrzebowania na usługi opiekuna medycznego. Planowanie opieki.

DZIEŃ 4

data....

Podejmowanie działań opiekuńczych zapewniających osobie niesamodzielnej utrzymanie higieny osobistej: toaleta jamy ustnej, toaleta całego ciała, zmiana bielizny osobistej i pościelowej, higiena otoczenia pacjenta, dbanie o mikroklimat sali.

DZIEŃ 5

data...

Organizowanie sprzyjających warunków do snu i wypoczynku. Pomaganie pensjonariuszom w czynnościach życia codziennego.

DZIEŃ 6

data...

Udział w żywieniu osoby niesamodzielnej- przygotowanie sali i pacjenta, karmienie pacjenta, karmienie przez zgłębnik założony do żołądka.

DZIEŃ 7

data...

Wykonywanie zabiegów przeciwzapalnych. Opieka nad osobami chorymi i niesamodzielnymi ze schorzeniami narządu ruchu.

DZIEŃ 8

data...

Asystowanie pielęgniarce w wykonywaniu czynności i zabiegów pielęgnacyjnych. Dobieranie metod i technik działań opiekuńczo-pielęgnacyjnych, profilaktycznych, rehabilitacyjnych do stanu i możliwości pacjenta.

DZIEŃ 9

data...

Przygotowanie osoby niesamodzielnej do samoopieki w zakresie czynności dnia codziennego: toaleta, spożywanie posiłków, zapewnienie lokomocji, defekacja, higiena otoczenia chorego.

DZIEŃ 10

data...

Dobieranie i stosowanie skutecznych metod motywowania osoby chorej i jej rodziny do podejmowania działań prozdrowotnych. Przygotowanie chorego i jego rodziny do samoopieki w warunkach domowych.

DZIEŃ 11

data...

Dokumentowanie wykonywanych działań. Organizowanie pracy własnej, współpraca z zespołem terapeutycznym. Udział w spotkaniu zespołu terapeutyczno-opiekuńczego.

DZIEŃ 12

data...

Zapobieganie zakażeniom wewnątrzszpitalnym. Udział w diagnostyce, terapii farmakologicznej, dietetycznej w zakresie posiadanych kompetencji.
Zasady zapobiegania zakażeniom szpitalnym. Dezynfekcja, dekontaminacja i sterylizacja sprzętu.
Prowadzenie dokumentacji.  

DZIEŃ 13

data...

Gromadzenie i analiza danych niezbędnych do oceny możliwości funkcjonalnych i opiekuńczych osoby niepełnosprawnej. Asystowanie pielęgniarce w rozpoznawaniu i rozwiązywaniu problemów opiekuńczo-pielęgnacyjnych osób niesamodzielnych, niepełnosprawnych. Zapewnienie bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego. Prowadzenie edukacji w zakresie higieny osobistej i zachowań prozdrowotnych.


......................................................................................................................
Mam nadzieję, że ten wpis mniej więcej pokazuje Wam jak mają wyglądać wpisy. Na podstawie tego co robicie na praktyce opisujecie zakres czynności stosując oczywiście odpowiednie słownictwo medyczne.


                           POZDRAWIAM