SKALE: SKALA BARTHEL

Świadczenia pielęgnacyjne i opiekuńcze

Zadaniem zakładu opiekuńczego jest okresowe objęcie całodobową pielęgnacją oraz kontynuacja leczenia: 

• przewlekle chorych, 
• osób, które przebyły leczenie szpitalne i mają ukończony proces diagnozowania, leczenia operacyjnego lub intensywnego leczenia zachowawczego, a nie wymagają już dalszej hospitalizacji w oddziale szpitalnym, które ze względu na: 
  • stan zdrowia i niesprawność fizyczną, 
  • brak samodzielności w samoopiece i samopielęgnacji, 
  • konieczność stałej kontroli lekarskiej, 
  • potrzebę profesjonalnej pielęgnacji, 
  • rehabilitację,
    powinny przebywać w zakładzie opiekuńczym i które w ocenie karty oceny świadczeniobiorcy – skalą poziomu zapotrzebowania na opiekę osób trzecich (opartą na skali Barthel) – uzyskały 40 punktów lub mniej.

Skala Barthel – skala, która pozwala na ocenę chorego pod względem jego zapotrzebowania na opiekę innych osób.

Skala Barthel to międzynarodowa skala powszechnie stosowana w ocenie sprawności chorego, a co za tym idzie – jego zapotrzebowania na opiekę.  Na skalę Barthel składa się dziesięć czynności dnia codziennego, takich jak np. spożywanie posiłków, poruszanie się, ubieranie, rozbieranie, higiena osobista, korzystanie z toalety czy kontrolowanie czynności fizjologicznych. Ocenia się zdolność chorego do samodzielnego ich wykonywania – w/g Elżbiety Szwałkiewicz, konsultanta krajowego w dziedzinie pielęgniarstwa przewlekle chorych i niepełnosprawnych.
Przede wszystkim chodzi o zdiagnozowanie, jakie czynności i w jakim stopniu chory może wykonać samodzielnie, z czyjąś pomocą lub w ogóle. – W skali Barthel można uzyskać 100 pkt. Są trzy przedziały oceny: uzyskanie od 0 do 20 pkt oznacza całkowitą niesamodzielność, od 20 do 80 pkt oznacza, że w jakimś stopniu pacjent potrzebuje pomocy innych, a ocena w granicy 80 do 100 pkt oznacza, że przy niewielkiej pomocy chory może funkcjonować samodzielnie . Uzyskanie 40 pkt w skali Barthel lub mniejszej ich liczby powoduje zakwalifikowanie chorego do opieki długoterminowej – oznacza to bowiem, że wymaga on stałej opieki.
 Skala Barthel została wprowadzona w Polsce rozporządzeniem ministra zdrowia z 23 grudnia 2010 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu świadczeń pielęgnacyjnych i opiekuńczych w ramach opieki długoterminowej.

SKALA WATERLOW

Czynnik ryzyka: Budowa ciała, masa, wzrost:
- przeciętna - 0 punktów
- powyżej przeciętnej - 1 punkt
- otyłość - 2 punkty
- poniżej przeciętnej - 3 punkty

Czynnik ryzyka: Stan skóry:
- zdrowa - o punktów
- marmurkowata, cienka - 1 punkt
- sucha - 1 punkt
- obrzęknięta - 1 punkt
- lepka (temperatura) - 1 punkt
- przebarwiona - 2 punkty
- uszkodzona punktowo (pęknięta) - 3 punkty

Czynnik ryzyka: Płeć / wiek:
- mężczyzna - 1 punkt
- kobieta - 2 punkty
- 14 - 49 lat - 1 punkt
- 50 - 64 lata - 2 punkty
- 65 -74 lata - 3 punkty
- 75 -80 lat - 4 punkty
- powyżej 80 lat - 5 punktów

Czynnik ryzyka: Trzymanie moczu i stolca:
- całkowite/cewnikowanie - 0 punktów
- sporadyczne nietrzymanie moczu - 1 punkt
- cewnik/nietrzymanie kału - 2 punkty
- nietrzymanie moczu i kału - 3 punkty

Czynnik ryzyka: Ruchliwość pacjenta:
- prawidłowa - 0 punktów
- ciągła (nerwowość - 1 punkt
- apatyczność - 2 punkty
- ograniczona - 3 punkty
- nieruchomy (tarcie) - 4 punkty
- pozycja siedząca - 5 punktów

Czynnik ryzyka: Łaknienie:
- przeciętne - 0 punktów
- małe - 1 punkt
- cewnik żołądkowy - 2 punkty
- całkowity brak łaknienia - 3 punkty

Czynnik ryzyka: Odżywianie komórkowe:
- krańcowa kacheksja - 8 punktów
- zawał serca - 5 punktów
- choroby krążenia obwodowego - 5 punktów
- anemia - 2 punkty
- palenie tytoniu - 1 punkt

Czynnik ryzyka: Choroby neurologiczne i inne:
- stwardnienie rozsiane, cukrzyca i inne - 4- 6 punktów

Czynnik ryzyka: Urazy i zabiegi:
- ortopedyczne poniżej talii kręgosłupa - 5 punktów
- powyżej 2 godzin na stole operacyjnym - 5 punktów

Czynnik ryzyka: Przyjmowane leki:
- cytostatyki, sterydy - 4 punkty
- leki przeciw zapalne - 4 punkty


Interpretacja:

Ryzyko powstania odleżyn jest tym większe, im wyższa jest punktacja, jaką uzyskał pacjent.

0 - 10 punktów - niskie ryzyko powstania odleżyn

10 - 15 punktów - średnie ryzyko powstania odleżyn

15 - 20 punktów - wysokie ryzyko powstania odleżyn

20 punktów i powyżej - bardzo wysokie ryzyko powstania odleżyn


Źródło: Kapała W.: Pielęgniarstwo w chirurgii. Czelej, Lublin 2006.

SKALA NORTON

Czynnik ryzyka: stan fizykalny:
- dobry - 4 punkty
- dość dobry - 3 punkty
- średni - 2 punkty
- bardzo ciężki - 1 punkt

Czynnik ryzyka: stan świadomości:
- pełna przytomność i świadomość - 4 punkty
- apatia - 3 punkty
- zaburzenia świadomości- 2 punkty
- stupor lub śpiączka - 1 punkt

Czynnik ryzyka: aktywność (zdolność przemieszczania się):
- chodzi samodzielnie - 4 punkty
- chodzi z asystą - 3 punkty
- porusza się na wózku - 2 punkty
- stale pozostaje w łóżku - 1 punkt

Czynnik ryzyka: stopień samodzielności przy zmianie pozycji:
- pełna - 4 punkty
- ograniczona - 3 punkty
- bardzo ograniczona - 2 punkty
- całkowita niesprawność - 1 punkt

Czynnik ryzyka: czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej:
- pełna sprawność zwieraczy - 4 punkty
- sporadyczne moczenie się - 3 punkty
- zazwyczaj nietrzymanie moczu - 2 punkty
- całkowite nietrzymanie stolca - 1 punkt



Interpretacja:

• 4 punkty w każdej kategorii oznaczają brak określonych zaburzeń
• 1 punkt w każdej kategorii oznacza największe nasilenie zmian
• pacjent maksymalnie może otrzymać 20 punktów
• 14 punktów stanowi wartość graniczną i oznacza zwiększone ryzyko rozwoju odleżyn
• im mniej punktów, począwszy od 14 pkt, tym większe ryzyko rozwoju odleżyn

SKALA DOUGLAS

Czynnik ryzyka: stan odżywienia:
- dieta pełnowartościowa - 4 punkty
- dieta niewłaściwa - 3 punkty
- tylko płyny- 2 punkty
- żywienie pozajelitowe lub Hb > 10 mg/dl - 1 punkt

Czynnik ryzyka: aktywność:
- chodzi samodzielnie - 4 punkty
- chodzi z trudnością - 3 punkty
- porusza się tylko na wózku - 2 punkty
- stale pozostaje w łóżku - 1 punkt

Czynnik ryzyka: czynność zwieraczy odbytu i cewki moczowej:
- pełna sprawność zwieraczy - 4 punkty
- sporadyczne moczenie się - 3 punty
- nietrzymanie moczu - 2 punkty
- nietrzymanie moczu i stolca - 1 punkt

Czynnik ryzyka: ból:
- bez bólu - 4 punkty
- ślad bólu - 3 punkty
- okresowo - 2 punkty
- związany z ruchem - 1 punkt
- stały ból lub dyskomfort - 0 punktów

Czynnik ryzyka - stan skóry:
- bez zmian - 4 punkty
- skóra sucha, cienka, zaczerwieniona - 3 punkty
- uszkodzenia powierzchowne - 2 punkty
- uszkodzenie tkanki głębokiej lub jamy - 1 punkt

Czynnik ryzyka: stan świadomości:
- pełna przytomność, świadomość - 4 punkty
- apatia - 3 punkty
- stupor - 2 punkty
- brak współpracy - 1 punkt
- śpiączka - 0 punktów


Interpretacja:

4 punkty w każdej kategorii oznaczają brak określonych zaburzeń

Pacjent maksymalnie może otrzymać 24 punkty

18 punktów stanowi wartość graniczną i oznacza zwiększone ryzyko rozwoju odleżyn.

Im mniej punktów, począwszy od 18, tym większe ryzyko rozwoju odleżyn.

JEŚLI CHCECIE POZNAĆ TEŻ INNE SKALE ZAPRASZAM DO WPISU NA TEN TEMAT TU (KLIK)